बीचमा खाल्डो छ ! आर्थिक वृद्धि दिगो छैन,

२४ पुष २०७६, बिहिवार

अहिले आर्थिक वृद्धि त सकारात्मक देखिन्छ । तर, के कारण आर्थिक वृद्धि भयो भनेर रिपोर्ट हेर्दा त्यो दिगो देखिँदैन ।

विश्व बैंकको रिपोर्टले नेपालको आर्थिक वृद्धिका ४ वटा कारण पहिल्याएको छ ।

पहिलो– लगातार भएको भूकम्पपछिको पुनःनिर्माण । दोस्रो– बिजुलीको पर्याप्तता र निरन्तरता । तेस्रो– राम्रो मनसुन । र, चौथो– भूकम्पपछि पर्यटक आवागमनले पुनः लिएको गति ।

अर्थतन्त्रको मजबुतीका यी आधार स्तम्भहरु स्थायी विकास भएनन् । अबको चुनौती भनेको यी पिल्लरहरु मध्ये केहीलाई स्थायीरुपमै दरिलो बनाउन जरुरी छ ।

वर्तमान अर्थतन्त्रका सूचकहरु हेर्दा राम्रा लाग्छन् । तर, यी छोटो समयका हुन् कि जस्तो मात्रै लाग्नेखालका छन् । केही कुरा अहिले राम्रा देखिए पनि यो दिगो होइन कि भन्ने लागेको छ ।

निजी क्षेत्रले ऋण नलिनु, निर्माण सामाग्री र यसको कच्चा पदार्थको आयात, धानको उत्पादन जस्ता सूचकहरु घटेको अर्थतन्त्रका लागि राम्रा विषय होइनन् । सरकारले विगतदेखि नै खर्च गर्न सकेको छैन र त्यो समस्या अहिले पनि उस्तै छ ।

अर्थमन्त्रालयले त मिडियामा तुरुन्त देखियोस् भनेर छोटो समयको राम्रो अवस्थाको चित्रण गर्न सक्छ । तर, त्यो वास्तविकता होइन । अर्थतन्त्रका सबै पिल्लरहरुको दिगो विकासका लागि अर्थ मन्त्रालय र हामीले धेरै काम गर्न बाँकी छ ।

तत्कालीन अवस्थामा अर्थमन्त्री युवराज खतिवडाले जिम्मेवारी सम्हाल्दा पुनर्निर्माणको काम नै पहिलो प्राथमिकतामा थियो । बाँकी विषय विस्तारै गर्दै जाने नियमित कुरा हो ।
वर्तमान अर्थमन्त्री टेक्नोक्रयाट भएकाले राजनीतिज्ञले मन पराउँदैनन् नै । अर्कोतर्फ, अर्थमन्त्री भन्ने पद नै कसैले मन नपराउने पद नै हो । किनभने, अर्थमन्त्रीले सधैं कस्ने काम नै गर्छ ।

अब अर्थतन्त्रको सुधारका लागि थाल्नुपर्ने कदम भनेको निजी क्षेत्रसँगको अविश्वासलाई चिर्नु नै प्राथमिकतामा हुनुपर्छ । अर्थतन्त्रको विकास लागि ७० प्रतशतभन्दा बढी भूमिका त निजी क्षेत्रकै हुन्छ ।